Wordt Baudet uit de tweede kamer gezet?

Donderdag 13 oktober werd bekend dat het zogeheten ‘College van onderzoek integriteit’ een klacht van de coalitie tegen FVD-partijleider Thierry Baudet gegrond acht. Het gaat om het niet invullen van allerlei ‘registers’ waarmee inzicht moet worden verschaft in de handel en wandel van Kamerleden, zoals geschenkenregisters, reizen, ontmoetingen, nevenfuncties, enzovoorts.

Nog niet zo heel lang geleden (2017) ontving toenmalig D66-fractieleider Pechtold een appartement ter waarde van €135.000 in Scheveningen van de Canadese oud-ambassadeur Serge Marcoux. Deze neveninkomst werd door Pechtold niet opgegeven in het z.g. ‘geschenkenregister‘ en de schenking ging vooraf aan een stemming in de Kamer over het z.g. CETA-verdrag. Canada zou, als het verdrag werd aangenomen, daar een aanzienlijk strategisch-financieel voordeel bij hebben en het voorstel werd ook aangenomen, mede dankzij de stemmen van de toenmalige D66-fractie.

De kwesties waarin Pechtold verzeild raakte (buitenechtelijke affaire, zwangerschappen, abortus, niet opgegeven neveninkomsten zoals de genoemde ‘schenking’) hebben het ‘College van onderzoek integriteit’ destijds niet tot de conclusie gebracht dat hier mogelijk sprake was van een schending van de integriteit. Sterker: er werd, mede met steun van de Publieke Omroep, voor gezorgd dat zo weinig mogelijk van deze affaires naar buiten kwam en waar dat niet lukte werden de zaken afgedaan als ‘privé kwesties’. Er was slechts ‘enige ophef’ zo zal in de geschiedenisboeken worden bijgeschreven, als het aan de heersende politiek ligt…

De klachten jegens Baudet komen niet louter toevallig tot stand. Zo liep hele kabinet weg tijdens het debat over de Prinsjesdagstukken vanwege een opmerking van FvD-leider Baudet. Kamervoorzitter Bergkamp heeft hem toen direct het woord ontnomen. Hij mocht niet meer meedoen aan het debat, zei zij. Baudet begon in zijn betoog over de opleiding van minister Kaag aan het St Anthony’s College in Oxford, waar volgens hem marxistische studenten werken en spionnen worden opgeleid, daarmee suggererend dat zij mogelijk was gerekruteerd door een geheime dienst.

Minister van Financiën Kaag protesteerde eerst bij de voorzitter. Die wees Baudet erop dat er “geen persoonlijke aanvallen mogen worden gedaan”, maar Baudet ging op het thema door, waarop Kaag wegliep, direct gevolgd door andere kabinetsleden en ten slotte door het hele kabinet. Het had er alle schijn van dat deze actie zorgvuldig was voorbereid.

Een Kabinet of een lid van het Kabinet echter, wat de beraadslagingen in de Kamer verlaat zonder toestemming van de Voorzitter, moet worden geacht het ambt te hebben verlaten. Op een gegeven moment echter, kwam premier Rutte alleen weer in de Kamer (Vak K) terug. Hij zei in een verklaring:

“Dat Kamerleden de grens van het betamelijke opzoeken hoort bij het debat, maar dit is een grens overgegaan. Dit is onacceptabel. In overleg met de rest van het kabinet ga ik hier weer zitten, maar alles hangt af van wat er verder gezegd wordt.”

Met name dat laatste is onacceptabel omdat de premier daarmee aangeeft dat hij wenst dat de Kamer zich uitspreekt op een wijze die hem of zijn collega’s in het Kabinet welgevallig is. Onze grondwet echter, voorziet daar nadrukkelijk en met reden niet in; niet de Regering controleert het Parlement, maar het Parlement controleert de Regering.

Het voornemen is nu, om Baudet voor een week te schorsen en dus uit te sluiten van Kamerdebatten. Aan Kamerleden echter, is een maximale vrijheid vergund bij de vervulling van hun ambt als Volksvertegenwoordiger en controleur van de heersende macht. Voor al hun uitspraken in het parlement genieten zij volledige en bij grondwet gegarandeerde immuniteit, wat zoveel betekent als: je mag alles zeggen, dus ook zaken die de heersende macht onwelgevallig zijn. Verder kan de invulling die zij geven aan het ambt van Volksvertegenwoordiger door niets of niemand worden veroordeeld of gesanctioneerd, laat staan met uitsluiting.

De Tweede Kamer gaat volgende week over de integriteitskwestie rond Baudet stemmen. Als de Kamer zichzelf serieus neemt dan kan die stemming voor Baudet alleen maar gunstig verlopen. De voormalig ambtsgenoot van Baudet, Alexander Pechtold heeft namelijk een precedent gecreëerd wat door het ‘College van onderzoek integriteit’ werd beloond met haar weinig integere passiviteit. Dan past het niet om nu weer met twee maten te meten om de magere integriteit van de commissie zelf te benadrukken.

Bovendien kan de wens van het Kabinet, namelijk om zelfstandig te beoordelen of de bevraging van de Kamer hen wel bevalt, grondwettelijk absoluut niet door de beugel. Zou de Kamer toch besluiten om een ambtsgenoot te laten schorsen, dan is dat niet conform de grondwet en zal de Kamer moeten worden ontbonden.

Dat is niet erg; eigenlijk was het Kabinet ook al opgestapt.