VWS heeft nog maanden nodig voordat Sywert-appjes gepubliceerd kunnen worden

Het ministerie van VWS kan niet voldoen aan de eis van nagenoeg de gehele Tweede Kamer om ‘direct’ documenten over de Sywert-deal te openbaren. Volgens het departement is er geen sprake van onwil, maar van onmacht. Er zouden te veel verzoeken om informatie zijn.

Dat staat in een brief die minister Conny Helder (Langdurige Zorg) en Ernst Kuipers (VWS) vrijdag aan de Tweede Kamer hebben gestuurd. Coalitie- en oppositiepartijen hadden gevraagd om openbaarmaking van sms’jes en whatsappberichten van enkele VWS-kopstukken over de Sywertdeal, na berichtgeving van de Volkskrant dat het departement al sinds januari 2022 een vonnis van de rechtbank negeert en in plaats daarvan dwangsommen betaalt van inmiddels 15 duizend euro.

De Volkskrant vraagt sinds mei 2021 om de interne communicatie van ex-minister Martin van Rijn, Hugo de Jonge en topambtenaar Mark Frequin, die destijds betrokken waren bij de omstreden mondkapjesdeal met Van Lienden. Na herhaaldelijk weigeren van VWS oordeelde de rechtbank van Amsterdam dat het departement in moest gaan op het verzoek tot openbaarmaking. Volgens de rechter gaat het om specifieke informatie over een beperkte tijdsperiode. Ook wees de rechter op het ‘journalistiek belang’ van het verzoek.

Geen voorrang voor Sywert

De twee ministers spreken in hun brief niet tegen dat het verzoek goed uit te voeren is, maar ze wilden de afgelopen vijftien maanden geen voorrang geven aan de Sywertdocumenten. ‘Prioritering van een individuele zaak brengt ook mee dat minder capaciteit beschikbaar is voor de afhandeling van andere Woo-verzoeken (Wet open overheid, red.), waarmee andere verzoekers worden benadeeld.’

Het ministerie belooft vanaf nu wel voorrang te geven aan het verzoek, maar zegt nog maanden nodig te hebben voordat de door de Volkskrant opgevraagde chatberichten naar buiten kunnen komen. Het ministerie zegt dat het niet sneller kan, ook al zijn de berichten al eerder verstrekt aan de onderzoekers van Deloitte die in opdracht van VWS een feitenrelaas schrijven over de mondkapjesdeal. Dat rapport zal ergens in september verschijnen.

In de tweede helft van augustus wil het departement wel andere documenten over de Sywertdeal naar buiten brengen, maar het is niet duidelijk waar het departement dan op doelt. De Volkskrant vroeg in mei 2021 specifiek inzicht in chatgesprekken. Het ministerie van Financiën was al maanden geleden in staat om die berichten te openbaren voor een eigen topambtenaar die betrokken was bij de Sywertdeal.

VWS zegt het te betreuren niet aan de door de rechter opgelegde termijn te kunnen voldoen. Dat er dwangsommen worden betaald, zou geen keuze zijn, maar een onvermijdelijkheid wegens capaciteitsgebrek op het departement.