Als het aan het kabinet ligt, gaat de prijs van een pakje sigaretten de komende tijd zeer fors verhoogd worden. Staatssecretaris Maarten van Ooijen (Volksgezondheid) denkt aan een prijs van 30 tot 47 euro per pakje in 2040. Dat wordt bevestigd aan RTL Nieuws na berichtgeving door De Telegraaf.
sigaretten – Van Ooijen hoopt het percentage mensen dat rookt terug te brengen van ongeveer 20 procent nu naar 7 procent in 2040. Het uiteindelijke doel voor dat jaar is 5 procent rokers en helemaal geen rokers meer onder kinderen die nu opgroeien.
De prijsverhoging moet in stapjes plaatsvinden. Nu ligt de prijs voor een pakje sigaretten in Nederland rond de 8 euro. In het regeerakkoord staat dat dit verhoogd mag worden naar 10 euro.
Australisch voorbeeld
Met de prijsverhoging naar 30 tot 47 euro in 2040 wil de staatssecretaris mensen ontmoedigen om te (blijven) roken. Hij neemt hierbij Australië als voorbeeld. Daar kost een pakje sigaretten namelijk gemiddeld zo’n 25 euro. Rook je een pakje per dag, dan ben je per jaar dus meer dan 9000 euro per jaar kwijt.
De hoge prijs voor sigaretten blijkt in Australië een zeer effectieve methode om mensen van het roken af te helpen. Het percentage rokers zakte daar van zo’n 25 procent in 1991 naar net meer dan 11 procent in 2021.
Bijna onbetaalbaar
De helft van de rokers is pas bereid met de ongezonde gewoonte te stoppen als een pakje rookwaar vrijwel onbetaalbaar wordt. Het kabinet ziet prijsmaatregelen dan ook als de heilige graal in de strijd tegen roken.
Naar Australisch voorbeeld bekijkt staatssecretaris Maarten van Ooijen (CU) van Volksgezondheid of hij de prijs van een pakje sigaretten kan opschroeven naar zo’n 30 tot 47 euro. Hij is momenteel in gesprek met partijen in de Tweede Kamer om te kijken of ze voor zo’n prijsverhoging te porren zijn, melden bronnen aan De Telegraaf.
Uit diverse onderzoeken blijkt namelijk dat verstokte rokers pas stoppen wanneer de prijs van een pakje extreme hoogten bereikt, en ze het eigenlijk niet meer kunnen betalen. Zo wees eerder onderzoek van de Universiteit van Maastricht uit dat de helft van de rokers pas stopt als een pakje 60 euro of meer kost.
Stapsgewijs de prijs opschroeven
Het plan maakt onderdeel uit van het streven om in 2040 naar een ’rookvrije generatie’ te gaan, een van de voornemens uit het Nationaal Preventieakkoord uit 2018. Dat akkoord is erop gericht om roken, alcohol en overgewicht te bestrijden. Het kabinet wil dat in 2040 nog maar 5% van de Nederlanders rookt. Nu is dat nog zo’n 20%.
Het plan om de tabaksprijzen zo dramatisch op te schroeven is er een naar Australisch model. Australië is internationaal koploper op het gebied van dure rookwaren, daar kost een pakje van 20 sigaretten omgerekend zo’n 24 euro.
In het coalitieakkoord is een accijnsverhoging voor tabak afgesproken, maar zulke torenhoge bedragen komen daar niet in voor. Vooralsnog is de afspraak om in 2023 naar 10 euro per pakje te gaan. Dat bedrag ligt vast tot 2025, en daarna is het plan van VWS om de prijs stapsgewijs steeds op te schroeven. Volgens bronnen overweegt Van Ooijen om in de periode vanaf 2025 daar een vast percentage of een vast bedrag per jaar bovenop te gooien.
Het plan zal naar verwachting niet lekker landen in de Tweede Kamer, waar het Preventieakkoord altijd al een heet hangijzer was. Partijen als de VVD en de PVV worden over het algemeen niet warm van maatregelen die als betuttelend kunnen worden ervaren. Maar ook linkse partijen zullen even moeten slikken. Met prijzen van boven de 40 euro per pakje wordt roken immers een nog duurdere hobby.
Schoolpleinen
Het wordt rokers in Nederland al geruime tijd steeds moeilijker gemaakt. Zo mag er op verschillende openbare plekken, zoals op schoolpleinen en voor kantoorgebouwen, al niet meer gerookt worden en mag tabak niet meer in stations worden verkocht. Ook in supermarkten werd de verkoop al beperkt. Daar is het verboden om tabakswaren zichtbaar uit te stallen, maar liggen ze vergrendeld in kasten.
Het Preventieakkoord en de strijd tegen roken waren in het vorige kabinet onder staatssecretaris Blokhuis al speerpunten. Van Ooijen, eveneens van CU-huize, kondigde bij zijn aantreden aan maatregelen die roken en drinken ontmoedigen te willen versnellen. Hij zei toen al dat ongezonde dingen zoals roken en alcohol wat hem betreft fors duurder moesten worden.