Rob Jetten moet niets weten van goedkoper gas: “Dit is een blijvende verandering”

Ondanks dat D66-minister Rob Jetten (Klimaat en Energie) er -op de publieke bühne- alles aan doet om de energieprijzen omlaag te praten tegenover zijn electoraat, moeten Nederlanders er toch maar van uitgaan dat de hysterische gasprijzen helemaal niet zoveel zullen dalen.

“De realiteit is dat we het met minder fossiele energie moeten doen”, aldus een vrij botte Jetten tegenover Nu.nl. Volgens ‘vliegfreak’ Jetten moet Nederland alsnog grotendeels van het gas af, anders zijn de bedragen alsnog niet te overzien.

“Ik voel heel sterk de wake-upcall dat dit een blijvende verandering is”, zegt Jetten. “We hebben een deel van onze economie gebouwd op heel goedkoop gas dat we in Groningen produceerden of uit Rusland haalden. Dat gaat niet meer terugkomen.”

Door Europees ingrijpen zal de gasprijs wel op een “normaler niveau” dan nu komen, verwacht Jetten. “Maar dan zal het gas nog steeds fors duurder zijn dan de afgelopen decennia.”

Voor veel huishoudens blijft de energierekening voorlopig hoog, erkent Jetten. Lang niet iedereen kan snel van het gas af of zonnepanelen installeren. “Dat is gewoon de harde realiteit. We hebben de afgelopen jaren te weinig tempo gemaakt en dat merk je nu.”

Jetten: “Gewoon harde realiteit”

Jetten denkt wel dat de gasprijzen door ingrijpen van de Europese Commissie zullen dalen, maar waarschuwt hij: “Gas zal nog steeds fors duurder zijn dan de afgelopen decennia”. Tegenover de mensen die hun (gas)rekeningen niet meer kunnen betalen is Jetten allerminst zalvend: “Dat is gewoon de harde realiteit. We hebben de afgelopen jaren te weinig tempo gemaakt en dat merk je nu.”

Structurele maatregelen moeten pijn verlichten

De minister belooft volgende week op Prinsjesdag structurele koopkrachtmaatregelen die de pijn moeten verlichten. Naar verluidt werkt het kabinet onder meer aan een verhoging van het minimumloon en een verlaging van de inkomstenbelasting voor mensen met een laag inkomen, naast een verhoging van verschillende toeslagen. “Je lost dit niet alleen maar op met een eenmalige tegemoetkoming”, zegt Jetten.

Ondertussen roept hij woningcorporaties en andere verhuurders ertoe op werk te maken van verduurzaming. “Probeer in je planning te beginnen met de woningen met de allerslechtste energielabels, waarvan je weet dat er mensen met een kleinere portemonnee in wonen – en waar de energierekening zo hoog is.” Huizeneigenaren kunnen gebruikmaken van subsidies om te isoleren of een warmtepomp te installeren.

‘Duurzame groei kan wel’

Woensdag bleek uit cijfers van statistiekbureau CBS dat de uitstoot van broeikasgassen is gedaald in de eerste helft van het jaar, dankzij de hoge gasprijs en relatief warm weer. Met name in de industrie ging de uitstoot omlaag, maar de economie bleef tegelijkertijd wel groeien.

“We zien dit jaar dat je economische groei blijkbaar kan combineren met CO2-besparing”, reageert Jetten. “Dat is lang een soort tegenstelling geweest. Gedacht werd dat onze economie of welvaart eronder zou moeten lijden als je minder broeikasgassen uitstoot. Nu zien we dat het toch wel kan.”

Volgens Jetten halen veel bedrijven investeringen in duurzaamheid naar voren vanwege de hoge prijzen. “Het shockeffect van deze energiecrisis en de verslaving aan goedkope fossiele energie uit Rusland is heel groot.”

Het zogeheten ‘Urgenda-doel’ – 25 procent minder CO2-uitstoot dan in 1990 – lijkt dit jaar gehaald te worden. Toch wil Jetten niet voorspellen dat het doel ook in de komende jaren wordt gehaald. “Dat durf ik nog niet helemaal aan. Maar de goede koers is ingezet en wordt onder druk van deze energiecrisis ook volgehouden.”

Op Prinsjesdag presenteert het Planbureau voor de Leefomgeving een eerste doorrekening van het klimaatbeleid van het kabinet. Daarin zijn nog niet alle plannen meegenomen, maar de cijfers zullen volgens Jetten in ieder geval “huiswerk voor 2030” opleveren. “Ik krijg nu niet een stickertje met gouden griffel omdat we de 60 procent CO2-reductie zeker gaan halen.”