Nederlandse boerenprotesten tegen emissiereducties verspreid over EU

De protesten van Nederlandse boeren tegen het overheidsbeleid en de toenemende “agflatie” die hun bedrijven vernietigt, hebben zich verspreid naar meer Europese landen.

De boeren protesteren tegen stijgende kosten en overheidsbeperkingen op het aantal vee en het gebruik van kunstmest in een poging om de CO2-uitstoot te verminderen.

Vorige maand kondigde het Nederlandse kabinet plannen aan voor een programma van £ 22 miljard om de stikstofuitstoot tegen 2030 met 50% te verminderen, om te voldoen aan de EU-regelgeving inzake nitraatvervuiling. In sommige gebieden kunnen emissiereducties van 70% of meer nodig zijn.

Volgens de voorstellen zouden boeren de hoeveelheid lachgas en ammoniak die hun vee produceert drastisch moeten verminderen – met 40% -, waardoor veel boerderijen zouden moeten inkrimpen en sommige zouden moeten sluiten (zie onderstaand paneel).

Duizenden boze Nederlandse boeren hebben hun tractoren gebruikt om havens, luchthavens en wegen te blokkeren. Strobalen zijn in de straten in brand gestoken en mest is gedumpt bij overheidsgebouwen.

Inmiddels zijn er video’s opgedoken van Nederlandse supermarkten die zonder eten komen te zitten.

Nu hebben Duitse, Italiaanse, Spaanse en Poolse boeren, als blijk van solidariteit, protesten gelanceerd in wat hard op weg is een EU-brede campagne te worden tegen “anti-landbouw”-beleid.

De boeren vrezen dat zij de volgende kunnen zijn en dat hun regeringen zullen proberen een soortgelijk klimaatbeleid op te leggen om te voldoen aan de EU-regels, die volgens hen hun levensonderhoud zouden bedreigen en de wereldwijde voedselvoorziening zouden verstoren.

Op woensdag 6 juli blokkeerden Duitse boeren samen met hun landgenoten de wegen naar de stad Heerenburg, aan de Nederlands-Duitse grens.

In Italië hebben boeren tractorprotesten gehouden op wegen in landelijke gebieden en hebben ze gedreigd hun protesten naar de straten van Rome te brengen.

Een video op sociale media toont tientallen tractoren die zich verzamelen op een landelijke weg, verteld door een boer die schreeuwt: “We zijn geen slaven, we zijn boeren! We kunnen de eindjes niet aan elkaar knopen!”

In Polen hielden duizenden boeren een protest in Warschau, met spandoeken en plakkaten tegen de regering. Ze riepen: “Genoeg is genoeg! We laten ons niet beroven!” en “Wij arbeiders kunnen de crisis die door politici is veroorzaakt niet betalen!”

Poolse boeren zeggen dat de stijgende productiekosten, vooral kunstmest, een bedreiging vormen voor hun levensonderhoud. Tegelijkertijd zeggen ze dat hun regering goedkope voedselimport toestaat.

Op 1 juli blokkeerden Spaanse boeren de snelweg A4 in Jaén, Andalusië, om te protesteren tegen de stijgende kosten van brandstof en essentiële producten.

Op Twitter twitterde een Frans account genaamd “Le konvooi de la liberté” (Vrijheidskonvooi): “Er komen ook Duitse boeren in opstand. Nederlands, Italiaans, Pools en Duits, het wordt een wereldwijde beweging.”

Waar gaan de protesten over?

De golf van protesten die in Nederland begon, werd veroorzaakt door regeringsvoorstellen om de uitstoot van bekende verontreinigende stoffen door de typisch intensieve vee- en gewasproductiesystemen van het land aan te pakken.

Deze voorstellen komen als reactie op druk van de EU-commissie en juridische uitdagingen door milieugroeperingen, die zeggen dat de regering niet genoeg heeft gedaan om te voldoen aan de voorwaarden van de EU-nitraatrichtlijn van 1991, die bedoeld is om waterlopen te beschermen tegen vervuiling veroorzaakt door nitraten uit agrarische bronnen.

Daarom heeft het kabinet voorstellen gedaan om de uitstoot van stikstof en ammoniak in 2030 landelijk met 50% te verminderen.

In sommige gebieden in de buurt van “natuurgevoelige” locaties zullen bezuinigingen van 75-95% worden opgelegd, wat het voor elke landbouw – zelfs biologische – moeilijk zou maken om door te gaan.

Als de wetgeving het parlement goedkeurt, hebben de regionale autoriteiten 12 maanden de tijd om met voorstellen te komen om deze nieuwe doelstellingen te halen.

Hoewel de plannen nog niet volledig zijn uitgewerkt, heeft de regering vijf basisopties voor de landbouwsector geschetst:

Investeren in technologie voor schonere stallen
Stap over op meer “kringlooplandbouw”, met lagere veebezetting
Pas het bedrijfsmodel aan met verplichte veevermindering
Accepteer financiering om landbouwbedrijven naar nieuwe gebieden te verhuizen
Geconfronteerd met verplichte aankopen van boerderijen, wat leidt tot sluitingen
Dit heeft ertoe geleid dat Nederlandse boeren in grote onzekerheid verkeren en boos zijn op een overheid die hun industrie en expansie van oudsher steunt.

De Nederlandse boerenbond LTO schat dat dergelijke maatregelen in 2030 30% van de boerenbedrijven failliet zouden kunnen doen gaan. Zij stelt dat het geld dat is gereserveerd voor verplichte aankopen beter kan worden besteed aan investeringen in technologie of het beheer van een meer geleidelijke afbouw van bepaalde bedrijven.

Er is momenteel een impasse tussen de vakbonden en de regering, al is de verwachting dat de voorstellen moeten worden heroverwogen.