Maarten van Rossem: ‘Dood koningin Elizabeth roept allerlei kletsverhalen en huilpartijen op’

Het zal niemand ontgaan zijn dat de Britse koningin Elizabeth vorige week op 96-jarige leeftijd is overleden. In de media kun je niet heen om de talloze berichten over de rouwperiode, die meer dan een week zal duren. Is zoveel aandacht op zijn plaats? ‘Haar belangrijkste verdienste was dat ze zeventig jaar lang haar mond heeft gehouden’

Enige aandacht lag wel voor de hand, maar de immense opwinding die ook door de Nederlandse media heen is geslagen, vind ik overtrokken. Alle kletsverhalen komen voorbij, onder meer dat koningin Elizabeth de rots was waarop het Verenigd Koninkrijk was gebouwd.

Haar belangrijkste verdienste was dat ze zeventig jaar lang haar mond heeft gehouden over politieke zaken. Ze heeft her en der wel redevoeringen gehouden, maar die zal ze niet zelf hebben geschreven. Elizabeth wordt toch vooral gevierd als iemand die er zeven decennia lang in is geslaagd niet controversieel te zijn, afgezien van een korte periode rondom de dood van prinses Diana. Daar zou ze zogenaamd niet adequaat op hebben gereageerd door niet meteen naar Londen te komen. Ik had daar trouwens alle begrip voor, want ik was geen groot liefhebber van Diana. Ook niet van koningshuizen in algemene zin, trouwens.”

‘De afgelopen dagen was er veel belangrijker nieuws’

„De afgelopen dagen was er veel belangrijker nieuws dan de dood van Elizabeth: de militaire vorderingen in Oekraïne. Een hele opmerkelijke ontwikkeling in dat hele onaangename conflict. Dat werd nu overspoeld door de vraag of de hondjes van Elizabeth wel gelukkig waren. Rondom de dood van de koningin hebben we weer te maken met zo’n typische onzinnige media-explosie. Voor de media is dit een heerlijke traktatie, een enorme grote schuimtaart. Het gaat nergens over, het is politiek niet controversieel en het leidt niet tot polarisatie. Het is één heerlijke huilpartij vol met vage sentimenten.

Zo’n media-explosie hadden we in Nederland ook bij het overlijden van prins Bernhard in 2004, die bij leven het zwarte schaap was van het koningshuis maar plotseling een unieke held werd toen hij dood was. Ook prinses Diana werd bij haar dood opeens tot het geweten van de westerse beschaving gedoopt. Dat vond ik wel een tikkeltje overtrokken.

Overigens had Elizabeth constitutioneel geen enkele macht. Ze had eigenlijk niets te vertellen. Toen koningin Beatrix nog een rol in de formatie had, was zij machtiger dan de Britse koningin. Elizabeth was dus een puur symbolisch figuur en ook daarom is de aandacht overdreven. Dat ze er in Engeland een enorme poppenkast van maken is vers twee, met al die rare uniformen en dergelijken.”