Er is een volksopstand van arbeidersklasse tegen de elites en hun waarden aan de gang – en het gaat over de hele wereld. Er is een groeiend verzet van de midden- en lagere klassen tegen wat Rob Henderson de ‘luxe overtuigingen’ van de elites heeft bedacht, nu gewone mensen beseffen hoeveel schade het hen en hun gemeenschappen berokkent.
Volksopstand van arbeidersklasse tegen de elites. Afgelopen februari waren er vroege glimpen, toen het Canadese Trucker-konvooi vrachtwagenchauffeurs uit de arbeidersklasse gooide tegen een “laptopklasse” die een steeds restrictiever COVID-19-beleid eiste. Je zag het ook in de overwinning van de gouverneur van Virginia, Glenn Youngkin , die opkwam voor de rechten van ouders in het onderwijs en zowel voorsteden als landelijke gebieden won.
Je kunt het zien aan de groeiende steun van Spaanse kiezers voor een Republikeinse Partij, die zich steeds meer identificeert als anti-wakker en pro-arbeidersklasse. En nu zien we de nieuwste iteratie in Nederland in de vorm van een boerenprotest tegen nieuwe milieuregels die ze te gronde zullen richten.
Meer dan 30.000 Nederlandse boeren zijn in opstand gekomen uit protest tegen de regering naar aanleiding van nieuwe stikstoflimieten die boeren verplichten hun stikstofuitstoot de komende acht jaar drastisch te verminderen tot 70 procent. Boeren zouden dan minder kunstmest moeten gebruiken en zelfs hun veestapel moeten verminderen. Terwijl grote landbouwbedrijven de middelen hebben om deze doelen hypothetisch te bereiken en kunnen overschakelen op niet-stikstofhoudende meststoffen, is dit onmogelijk voor kleinere, vaak familiebedrijven.
De nieuwe milieuregels zijn zo extreem dat ze velen zouden dwingen te sluiten, ook mensen van wie de families al drie of vier generaties boeren. Uit protest hebben boeren straten geblokkeerd en weigeren hun producten aan supermarktketens te leveren. Het heeft geleid tot ernstige tekorten aan eieren en melk.
Maar de effecten zullen wereldwijd zijn. Nederland is na de Verenigde Staten de grootste landbouwexporteur ter wereld, waardoor het land met amper 17 miljoen inwoners een voedselgrootmacht is. Gezien de wereldwijde voedseltekorten en stijgende prijzen is de rol van Nederlandse boeren in de wereldwijde voedselketen nog nooit zo belangrijk geweest. Maar als je dacht dat de Nederlandse overheid daar rekening mee gaat houden en ervoor gaat zorgen dat mensen eten op tafel kunnen zetten, dan heb je het mis; toen de Nederlandse regering de keuze kreeg tussen voedselzekerheid en optreden tegen ‘klimaatverandering’, besloot ze het laatste na te streven.
Wat vooral frustrerend is, is dat de regering zich er volledig van bewust is dat wat ze van boeren vraagt, velen van hen zal doen verdwijnen. In feite was de regering oorspronkelijk van plan om in een langzamer tempo te handelen – totdat een rechtszaak die in 2019 door milieugroeperingen was aangespannen, een versnelling van het tijdschema dwong.
De reactie van leden van de agrarische sector is massaal en aanhoudend sinds 2019, maar het begin van de COVID-19-pandemie stelde de regering van premier Mark Rutte in staat om protesten in 2020 en 2021 te verbieden. Met de heropflakkeringen van demonstraties dit jaar hebben de autoriteiten zijn ook overgestapt op een agressievere aanpak. Er zijn arrestaties verricht en zelfs waarschuwingsschoten afgevuurd door de politie op boeren, waarbij een 16-jarige demonstrant bijna om het leven kwam.
Toch ligt de sympathie van de Nederlanders niet bij hun regering; ze staan stevig bij hun boeren. Huidige peilingen geven aan dat de Politieke Boerenpartij, die slechts drie jaar geleden werd opgericht als reactie op de nieuwe regelgeving, maar liefst 11 zetels in het Parlement zou behalen als er vandaag verkiezingen zouden worden gehouden (momenteel heeft ze slechts één zetel). Bovendien heeft de Nederlandse Vissersbond zich publiekelijk aangesloten bij de protesten en havens geblokkeerd met vissersbemanningen die borden vasthouden met de tekst “Eendracht maakt Kracht”: eenheid creëert kracht.
Maar terwijl het Nederlandse volk aan de kant van de boeren staat, gedraagt hun elite zich net als in Canada en de VS, en niet alleen die in de regering. Mediakanalen weigeren zelfs maar verslag uit te brengen van de protesten, en als ze dat doen, beschouwen ze de boeren als extremisten.
Waarom de verbinding? Elke betrouwbare peiling van Europese redacties van Duitsland tot Nederland laat zien dat klimaatverandering een veel belangrijker onderwerp is voor journalisten dan voor gewone mensen. Het is niet zo dat gemiddelde burgers zich niets aantrekken van klimaatverandering, maar dat ze het gezond verstand hebben om te weten dat het klimaat op aarde niet zal veranderen als ze hun boerderij vernietigen zodat de emissiedoelstellingen van de overheid in 2030 kunnen worden gehaald in plaats van 2035.