De Boerenprotesten in Nederland gaan niet alleen over stikstof en landbouwgrond, maar over de aard van de overheid na Covid.

Boeren in Nederland protesteren op een schaal die in hun land ongekend is. Ze zijn woedend over een regeringsvoorstel waardoor velen van hen failliet kunnen gaan. Nederlandse boeren beweren dat het echte doel van de overheid is om hun zeer waardevolle landbouwgrond in beslag te nemen. Ze protesteren onder de slogan “Geen boeren, geen voedsel” om te waarschuwen voor de gevaren van het opgeven van de onafhankelijkheid van de binnenlandse voedselvoorziening om in plaats daarvan op import te vertrouwen.

De oorsprong van de crisis is een uitspraak uit 2019 van de hoogste bestuursrechter van Nederland. Het oordeelde dat maatregelen die de Nederlandse overheid had genomen om de uitstoot van stikstofoxide en stikstofammoniak te verminderen, niet in overeenstemming waren met de regels van de Europese Unie.

In juni reageerde de Nederlandse regering op de uitspraak van de rechtbank met een voorstel dat stelt dat het verminderen van de veestapel in het land de enige manier is om de stikstofuitstoot aanzienlijk te verminderen. Stikstof ammoniak wordt geproduceerd door vee.

Nederland heeft een grote agrarische sector. Het land heeft ongeveer hetzelfde landoppervlak als Maryland, maar is ’s werelds tweede grootste exporteur van landbouwproducten in waarde, na Amerika.

De boeren begonnen te protesteren na de uitspraak van de rechtbank in 2019, maar de kwestie kwam grotendeels op een laag pitje toen de pandemie toesloeg. De overheid bood vrijwillige buyouts van boerderijen aan, maar er werd weinig gebruik van gemaakt.

Het probleem kwam afgelopen september weer op de voorgrond, toen een uitgelekt overheidsrapport verschillende scenario’s presenteerde, waaronder gedwongen verkoop van boerderijen. Minister van Natuur en Stikstof Christianne van der Wal zei in juni: “Dat er harde maatregelen nodig zijn, is een feit. De stikstofuitstoot moet omlaag.”

Dat was voor de boeren aanleiding om opnieuw te protesteren. Ze zetten tractoren in om distributiecentra van supermarkten te blokkeren . Dit leidde al snel tot lege schappen. Boeren zeggen dat dit mensen een idee geeft van wat er zal gebeuren als Nederlandse boerderijen worden gesloten.

De boeren hebben ook snelwegen geblokkeerd en hun tractoren geparkeerd buiten bedrijven waarvan ze beweren dat ze meer stikstofoxide en stikstofammoniak uitstoten dan zij. Er is meer onderweg. “We gaan door met protesteren, maar op een manier die Nederland nog nooit eerder heeft gezien!” zei boer William Schoonhoven op 8 juli op een geïmproviseerde persconferentie in Eerbeek.

Het kabinet heeft gesprekken aangeboden, maar heeft al laten weten dat het doel om de stikstofuitstoot terug te dringen niet ter discussie staat. Onder die omstandigheden hebben de boeren geweigerd aan tafel te komen.

Veel boeren denken dat de overheid stikstofuitstoot gebruikt als dekmantel voor landroof. Nederland is een van de dichtstbevolkte landen van Europa en de waarde van de landbouwgrond is astronomisch. Sommigen van hen hebben gewezen op een VN-akkoord genaamd Agenda 2030 dat de Nederlandse economie zou opknappen, maar veel land nodig heeft om haar doelen te bereiken.

Kamerlid Gideon van Meijeren van de extreemrechtse partij Forum voor Democratie verwoordde dat standpunt in een toespraak voor de Tweede Kamer:

Stikstofbeleid gaat niet over de natuur, maar over het land van de boeren. Het kabinet heeft zich gecommitteerd aan een internationale Agenda 2030 en voor de uitvoering daarvan is heel veel land nodig. Om de zogenaamde klimaatdoelen te halen, moeten in 2030 duizenden megawindturbines worden gebouwd. Ook willen ze in 2030 1 miljoen woningen bouwen, voor mensen die nog niet eens in Nederland zijn. Hiervoor is grond nodig…. De staat heeft het niet, de boeren wel. Tweederde van de grond in Nederland wordt gebruikt door de agrarische sector, grond waar het kabinet zijn zinnen op heeft gezet.

Van Meijeren gaat misschien te ver. Gezien de hoge waarde van de Nederlandse landbouwgrond is het echter legitiem de vraag te stellen of de overheid bijbedoelingen heeft om beslag te leggen. Bovendien, gezien hoe vaak EU-regels door de lidstaten worden geschonden, is het verdacht om te zien dat deze wordt uitgekozen voor draconische handhaving.

Als we kijken naar de aanpak van de Nederlandse overheid, is het belangrijk om te begrijpen wat een verontrustende ontwikkeling dit is in de Nederlandse politiek. In Amerika zijn we gewend aan rechterlijke bevelen die het overheidsbeleid bepalen. Dit is echter vreemd aan de Nederlandse politieke traditie. Nederland staat al lang bekend om zijn op consensus gebaseerde besluitvorming, het zogenaamde ‘poldermodel’.

In het poldermodel vergen belangrijke beslissingen een consensus van verkozenen en burgers. Nederlanders hebben een meerpartijenstelsel dat steevast vraagt ​​om het vormen van een coalitieregering. De partijen in de regeringscoalitie onderhandelen met elkaar over beleid, maar ze moeten ook een zekere mate van steun krijgen van oppositiepartijen.

Dit zorgt voor stabiliteit. Ontwrichtende massale protesten zijn zeldzaam in Nederland. Het poldermodel geeft burgers het gevoel dat hun zorgen serieus worden genomen. Het plan van het kabinet om de uitstoot te verminderen door de bedrijven stil te leggen, is in strijd met de traditie van het poldermodel. Er is geen serieuze discussie met de boeren geweest en er is niets dat in de buurt komt van een consensus.

Dit is misschien wel het eerste voorbeeld van hoe bestuur na Covid-19 er in Nederland uit zal zien. Door de pandemie kon de regering dingen doen zoals het opleggen van digitale vaccinpaspoorten en een verrassende kerstvergrendeling aankondigen op 18 december 2021. De regering rolt nu haar Covid-19-playbook opnieuw uit voor stikstofemissies. Dit is een “crisis” en dus overstijgt het de noodzaak van consensus.

De boerenprotesten benadrukken ook de corrosieve impact die het voorbeeld van Amerika heeft op de politiek van andere landen. Het is bekend dat Amerika onze populaire cultuur exporteert naar de rest van de wereld, maar helaas exporteren we ook ons ​​ongezonde politieke discours. Sommige boeren hebben bijvoorbeeld geprotesteerd voor de huizen van regeringsfunctionarissen .

Dat zou een paar jaar geleden in Nederland ondenkbaar zijn geweest. Maar Nederlanders kijken online naar video’s van Amerikanen die protesteren bij de huizen van rechters van het Hooggerechtshof. Ze zien dat dit niet wordt veroordeeld – en in feite wordt het praktisch onderschreven – door het Witte Huis.

Ondertussen hebben de Nederlandse media de praktijk van de Amerikaanse media gekopieerd om zogenaamde experts naar buiten te draven om afwijkende meningen het zwijgen op te leggen. De boeren beweren dat sluiting gevaarlijk is omdat het land zijn onafhankelijkheid van voedselvoorziening verliest. Maar experts vertellen het Nederlandse publiek dat het niet uitmaakt of voedsel in eigen land wordt geproduceerd of geïmporteerd.