De boer heeft het gedaan

Niet eerder werden boeren zo bedreigd in hun voortbestaan als in dit jaar. Na jaren van administratieve belemmeringen voor een gezonde bedrijfsvoering, lijkt de overheid nu een eindstrijd begonnen te zijn tegen wat decennia lang de trots van Nederland was en een astronomische bron van inkomsten voor de BV Nederland. De zekerheid dat Nederland zichzelf en de halve wereld van voedsel kon voorzien lijkt ineens niet meer belangrijk. Maar wat dan wel?

De boer heeft het gedaan. Niet het onstuitbare vliegverkeer, de auto’s die de wegen verstoppen, de industrie in de Botlek of IJmuiden, maar de boeren moeten het milieu redden. Niet door anders te gaan boeren, maar door te verdwijnen.

In de rauwe discussie en inmiddels politieke strijd die is ontstaan is voor de overheid onteigening van boeren de enige uitweg uit wat de ‘stikstofcrisis’ wordt genoemd. Een ‘oplossingsrichting’ die niet alleen conflictrijk is, maar ook tamelijk fantasieloos. Door onteigening ontstaan geen nieuwe inzichten, wordt alle energie om nog te investeren en innoveren gedoofd. Bovendien gaat het hier om ons voedsel, een zaak waarover een land, zeker in tijden van internationale spanningen, zelfvoorzienend moet kunnen zijn.

Is stikstofdepositie schadelijk? Ja zegt de een, het maakt dat onze natuur bepaalde plantensoorten verliest. Nee zegt de ander, er komen andere planten voor terug. Wat wij natuurbehoud noemen is landschapsbehoud. En met die laatste observatie komen we bij het maakbaarheidsdenken waar het kleine Nederland groot in is. Want wat wij natuurgebieden noemen zijn dat in de meeste gevallen niet. Het zijn landschappen die door eeuwenlang menselijk ingrijpen de huidige (tussen-) vorm hebben gekregen.

De Nederlandse ‘natuur’ is dus mensenwerk. Wat ‘herstel’ van natuurgebieden wordt genoemd, is meestal het graven van vennen of meanderende beekjes door graafmachines en voorafgegaan door ingenieurswerk. Van ‘nature’ heeft Nederland rijke gronden. Niet voor niets dat de landbouw hier zo groot is. Nederlanders kunnen met moeite met hun vingers van het groen afblijven. Landschapsbeheer in Nederland is vooral een vorm van tuinieren.

De stikstof die van het verkeer en industrie afkomstig is, is niet dezelfde als waarvan sprake is bij de landbouw en veeteelt.
Het RIVM hierover: “Ammoniak is een kleurloos gas dat sterk ruikt. Het is een verbinding van stikstof (N₂) en waterstof (H₂). Ammoniak (NH₃) wordt in grote hoeveelheden overal ter wereld geproduceerd. De afgelopen jaren zijn er al veel maatregelen genomen waardoor er nu veel minder ammoniak vrij komt uit de landbouw dan vroeger.”

In de loop van de jaren is het beeld ontstaan van de industriële boer, die alleen uit is op maximale opbrengst ten koste van de landbouwgronden en de omliggende natuur. Dat de agrarische wereld een industrieel karakter heeft gekregen is evident. Alles is gericht op kostenreductie en maximalisering van opbrengsten. Daarbij moet wel enig perspectief worden gegeven over de rol van de Europese Unie, de voedselconcerns, de marktwerking en schaalvergroting. Zonder inzicht in de achtergronden kan de huidige situatie niet worden beoordeeld.

Het verwijt aan het adres van de boeren dat ze met hun productiewijze geen rekening houden met natuurwaarden is dus onterecht.
Duidelijk is dat de politiek lippendienst aan milieuvriendelijk boeren bewijst en ondertussen de omstandigheden zo maken dat veel boeren het niet meer redden en hun land gedwongen zullen moeten verkopen.

Er lijken echter ook andere zaken te spelen.

Mark Rutte: “De wereldwijde voedselonzekerheid is opnieuw toegenomen. Dit benadrukt de noodzaak om de manier waarop we voedsel produceren en consumeren opnieuw te ontwerpen. Nederland zet zich in om partnerschappen te vormen die als katalysator zullen werken voor de innovaties die nodig zijn om de uitdagingen van het voedselsysteem aan te pakken. Ik ben er dan ook trots op aan te kondigen dat Nederland als gastheer zal optreden voor het wereldwijd coördinerend secretariaat van de Food Innovation Hubs“.

De voedselonzekerheid is toegenomen. Dat klopt. Daar werd al voor gewaarschuwd door de absurde en ontwrichtende ‘Covid-maatregelen’ als lock downs, maar ook de vaccinatieplicht onder bepaalde beroepsgroepen en ontslag bij weigering, heeft veel transportketens aan het wankelen gebracht.

Deze Food Innovation Hubs worden als ‘flagship initiative’ van het WEF Food Action Alliance programma genoemd. Dit progamma is onderdeel van het klimaatprogramma van het WEF. Mede-initiatiefnemer in de Nederlandse RABOBANK. Op haar website verwijst de WEF naar New Vision for Agriculture (NVA). Interessant hierin is het overzicht van deelnemende partners.

“Nederland staat aan de vooravond van een grote verbouwing. We willen voldoende duurzame en betaalbare woningen, schakelen over naar duurzame opwekking van energie en maken de omslag naar kringlooplandbouw met een gezonde en diverse natuur. Op een klein oppervlak moet veel gebeuren. Dat vergt keuzes, slimme combinaties en innovaties. Het Rijk herneemt daarom de nationale regie op de ruimtelijke ordening. Niet alleen voor een eerlijke verdeling van de ruimte, maar ook om voor volgende generaties de kwaliteit van de leefomgeving te behouden.“

Dat schrijft minister De Jonge (Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening) bij de programma’s NOVEX en Mooi Nederland die onlangs naar de Tweede Kamer zijn gestuurd. “De ruimtelijke opgaven die op ons afkomen zijn immens“, schrijft De Jonge verder. Je vraagt je af wat die ruimtelijke opgaven dan precies zijn. Natuurlijk zijn er nog woningen te bouwen. Al kun je ook daar je vragen bij stellen. Immers het aantal hier geboren of lang geleden naartoe gekomen inwoners van Nederland krimpt al jaren, aldus het Centraal Bureau voor de Statistiek.

Daar loopt nog een ander megalomaan idee tussendoor, dat van de ‘Tristate’. Hier wordt niet een logische doorontwikkeling van een land naar een goed functionerend, soeverein, ruimtelijk groen en zelfvoorzienende voedselproductie voorgesteld, maar een soort ‘Germania’ in vredestijd.

Voor het uitkopen van boeren, gelabeld als ‘bestrijding stikstof’, heeft de overheid tot 2035 € 24 miljard uitgetrokken. Het is geen geheim dat veel boeren tot hun nek in de schulden zitten om de steeds wisselende milieu-eisen in aanpassingen van de bedrijfsvoering om te zetten. Het zal niet verbazen als een (groot) deel van de opgekochte boeren met het overheidsgeld de schulden bij de RABOBANK gaan aflossen.

Het vertrouwen in de overheid is tot een historisch minimum gedaald. Hoe zij deze totalitaire plannen met instemming van de bevolking wil realiseren, is dan ook de vraag. Hoe lang kan zij nog de schijn van een rechtstaat en democratie ophouden?

De boeren weten het al, zonder strijd gaan we er niet komen. De burgers zullen later ook ontdekken dat de overheid er niet meer is om het de burger naar de zin te maken.