Het CETA-verdrag is door de Eerste Kamer. Dit verdrag dat het handelsverkeer tussen Nederland en Canada grotendeels tariefvrij moet maken, kreeg vandaag met hulp van de PvdA de benodigde meerderheid.
“Het verdrag wordt gepresenteerd als een noodzakelijke verandering om het internationale handelsverkeer te stimuleren, maar de schaduwzijde is dat CETA bevoegdheden geeft aan een ‘supra-EU-ambtenaren-apparaat’ dat niet gecontroleerd kan worden”, zegt advocaat Meike Terhorst in De Andere Krant.
“Dat is juridisch altijd gevaarlijk. Je loopt het risico dat de belangen van grote bedrijven gewaarborgd worden, maar dat de belangen van MKB, boerenbedrijven, werknemers, vakbonden of milieuorganisaties buiten de deur worden gehouden, hetgeen we nu al in de praktijk zien gebeuren”.
Vooral de landbouw- en veeteelt zal de klappen krijgen. De schaal waarop Canada goedkope landbouwproducten en uit veeteelt voortkomende producten kan leveren is voor veel Nederlandse boeren te groot. Deze open economische grenzen tussen Nederland en Canada zullen de nekslag voor veel Nederlandse boeren betekenen.
Het akkoord met Canada komt op een gevoelig moment. De moordende concurrentie die met deze overeenkomst met Canada nu voor de boeren voor de deur staat zal hen gevoeliger maken voor de uitkoop zoals het kabinet om redenen van stikstof voorgenomen heeft. De timing lijkt geen toeval.
Vorige week nog deed Niesco Dubbelboer van Meer Democratie op de website van BNNVARA een dringend beroep op de PvdA-fractie in de Eerste Kamer om niet met het verdrag in te stemmen. Dubbelboer: “Langs deze weg doen wij een dringende oproep aan jullie om tegen CETA te stemmen volgende week.
Als jullie dat doen en CETA wordt stopgezet, dan is dat een belangrijke progressieve stap voorwaarts in het broodnodige bijstellen van het neo-liberalisme. Voor de mensen die het nog niet weten: CETA is de naam van het handels- en investeringsverdrag tussen EU en Canada, dat multinationals een nieuw wapen in handen geeft tegen wetten en regels die hen niet bevallen. De PvdA in de Eerste Kamer lijkt de beslissende stem te hebben.”
Het heeft niet geholpen. De PvdA heeft, zoals vaker in de afgelopen jaren, voor een nieuwe peiler van het neo-liberale gedachtengoed gekozen. Ondanks schone praat over milieu en klimaat, en een ecologische landbouw, zullen de Canadese kiloknallers definitief een streep onder deze goede bedoelingen zetten.
Zwaar juridisch kritiekpunt is dat investeerders onder dit verdrag sterk beschermd zijn tegen overheidsbeleid. Indien een overheid in verband met milieu of voedselveiligheid eisen aan de import stelt en een Canadees bedrijf lijdt hierdoor schade, kan zij de Nederlandse staat aansprakelijk stellen. Een gang naar een Nederlandse rechter is niet nodig, het verdrag kent een eigen buitenrechtelijke arbitrage.
Dubbelboer: “Dankzij CETA krijgen multinationals een nog stevigere positie om druk uit te oefenen op wetgeving in de nationale staten. Wanneer nationale wetgeving volgens deze bedrijven strijdig is met hun (winst)belangen, kunnen ze een staat aanklagen bij een speciaal arbitragehof, buiten de nationale rechter om. De claims kunnen oplopen van miljoenen tot soms zelfs miljarden. Dat zet oneigenlijk veel druk op democratische besluitvorming.”
Terwijl een aanzienlijk deel van de wereld, zo ook Canada, het vrije verkeer van personen (door vaccinatiepaspoorten en andere ‘gezondheidsmaatregelen’) aan banden legt, worden de plofkippen en andere Canadese goederen geen strobreed in de weg gelegd. De globalisering voor goederen en kapitaal gaat onverminderd door, maar de mens moet steeds meer zijn heil rund-um-Hause zoeken of voldoen aan periodieke inspuiting met een experimentele vloeistof.