Bonte demonstratie op de Dam: tegen stikstof, media en ‘het coronagebeuren’

Naar schatting een paar duizend mensen hebben in Amsterdam meegedaan aan een demonstratie als steunbetuiging aan onder meer boeren, vissers en truckers en als protest tegen een heleboel andere dingen. Ze verzamelden zich op de Dam en liepen een ronde door de stad. De demonstratie verliep zonder problemen.

De demonstratie die door de stad trekt doet denken aan Het carnaval der burgers van Menno ter Braak. Enkel qua titel, maar toch. De parade van antivaxers, complotdenkers, ‘bezorgde’ stadslui, een enkele verdwaalde boer, Forum voor Democratie-prominenten, stikstofontkenners en wat er nog meer tussen loopt wordt vooral bij elkaar gehouden door één woord: tegen.

Tegen het uitkopen van boeren. Tegen de ‘liegende media’, afgeleide van Lügenpresse, een term die vooral populair was onder nazi’s in de jaren ‘30 en ‘40. Tegen Mark Rutte, over wie vanaf het podium wordt gesuggereerd dat hij ‘misschien een man als partner heeft’. Tegen vluchtelingen, die inwoning zouden krijgen bij onwillige burgers – het nieuws over de misstanden in Ter Apel is nog niet bij iedereen doorgedrongen. Tegen het toeslagenschandaal, waarvan vooral Nederlanders met een migratieachtergrond slachtoffer waren. En tegen nog meer. Altijd tégen.

Normale mensen

Christien, Maria en Lucia zijn vanuit Den Bosch naar de demonstratie gekomen. De fitte zestigers en zeventigers hebben geen vertrouwen in de ‘leugens van de media’, maar praten toch met de verslaggever van Het Parool. ,,Wij zijn normale mensen die zelf nadenken en op onderzoek gaan. De media worden gecensureerd en verspreiden enkel propaganda.” Wel heeft Maria een abonnement op de Volkskrant, maar ze is er ‘niet blij mee’.

De sprekers en aanwezigen maken de gehele bingokaart van complottheorieën, met soms een antisemitisch tintje, vol: ze strijden tegen ‘de globalisten’, waarmee wordt gerefereerd aan een verzonnen Joods wereldcomplot met een internationale elite die achter de schermen aan de touwtjes trekt. Ook beschuldigen aanwezigen de Amerikaanse president Joe Biden van pedofilie. Een enkele keer is er een prinsenvlag te zien, een lap stof waarmee de NSB in de jaren ‘30 ook gretig wapperde.

Rondje door de stad

Rond kwart over een beginnen de demonstranten te lopen. De route van de demonstratie loopt langs de Raadhuisstraat, de Marnixstraat, het Leidseplein, het Frederiksplein en het Rembrandtplein. Via het Rokin lopen ze weer terug naar Dam. Alle voertuigen blijven staan en de Dam wordt weer overgenomen door toeristen en dagjesmensen.

Wie de bonte stoet door de stad ziet trekken, kan zich in Nijmegen wanen. Het Vierdaagse gevoel is alom aanwezig, zolang je de bordjes met complottheorieën negeert. Uit de boxen schalt een eclectische mix van muziek. Another Brick in the Wall, Part II van Pink Floyd galmt over de Marnixstraat. Michael Jackson is bij enkelen nog niet gecanceld en bezingt dat ‘zij’ toch niet om ons geven. Bob Marley sust de aanwezigen dat alles wel goed komt.

Er lopen vrouwen met new age-kralenkettingen mee, mannen in bij elkaar geraapte legeruniformen, veelal zwaaiend met gele paraplu’s. Op bordjes staat dat ‘het niet klopt’. Waar ‘het’ op slaat moet de lezer maar zelf bedenken. Er wordt gegoocheld met coronacijfers en geroepen dat er, net als voor de daders van de Joegoslavië-oorlog, ook een tribunaal voor Rutte moet komen. Het grootste slachtoffer van deze demonstratie is logisch nadenken.

Jeugdige nuance

Eva ten Have (14) heeft samen met haar ouders drie uur in de auto gezeten om hier aanwezig te zijn. Beltrum, in de buurt van Lichtenvoorde, is een flink eind van de hoofdstad vandaan. Ze komt zelf niet uit een boerenfamilie, maar staat hier wel voor ‘haar vrijheid, haar toekomst’. Op dit moment volgt ze een opleiding tot automonteur, dus ze wordt niet direct getroffen door de stikstofmaatregelen. Waarom dan toch zes uur in de auto op zo’n hete dag?

,,Mijn buurman is boer, hij heeft varkens en melkkoeien en kan moeilijk rondkomen. Het bedrag waarvoor hij uitgekocht kan worden is te laag,” zegt ze. Mag het boerenbedrijf voor een hoger bedrag dan wel verdwijnen? Even denkt ze na. ,,Nee, ik wil gewoon dat hij een eerlijkere prijs krijgt voor zijn vlees en zuivel, dat zou hem helpen.” Bij een hogere prijs kan hij minder beesten houden, en daalt ook de stikstofuitstoot. Maar hoopvol is ze niet. “Ik zie het niet snel gebeuren dat mijn buurman meer geld voor zijn producten krijgt.”

Naast alle borden over ‘The Great Reset’ en andere verzinsels zijn Ten Haves opmerkingen een baken van nuance.

Trekkers zonder kenteken

De organisatie claimt dat trekkers aan de rand van de stad zijn tegengehouden. Dat wordt bevestigd door de gemeente. Een woordvoerder van de gemeente laat weten dat een beperkt aantal tractoren op het plein wordt toegestaan als decor voor de demonstratie. Volgens hem zijn inmiddels op meerdere plekken in de stad tractoren tegengehouden om te voorkomen dat er te veel naar de Dam komen. ,,We kijken of ze tijdelijk ergens kunnen staan, zodat mensen te voet verder kunnen.”

De trekkers op de Dam hebben geen kenteken, wat ze sinds dit jaar verplicht zijn. De politie laat weten dat ze boetes gaat uitdelen als deze voertuigen gaan rijden.

Het opvallende aan de demonstratie: er lijkt geen boerenorganisatie bij betrokken. De actiegroep Nederland in Verzet van Michel Reijinga, die de afgelopen twee jaar vooral bekend werd als organisator van demonstraties tegen het coronabeleid van het Nederlandse kabinet, heeft de demonstratie georganiseerd.