Op verschillende plekken in het land worden wegen geblokkeerd door boeren met tractoren. Dat leidt tot kilometerslange files.

Een van de boeren blokkades is bij Best op de A2 richting Den Bosch. Daar zijn volgens de politie ongeveer vijftien trekkers aanwezig. Er liggen ook hooibalen op de weg. De weg is dicht richting Den Bosch tussen knooppunt Ekkersweijer en Best-West, meldt de ANWB op Twitter. Rijkswaterstaat meldt dat het verkeer erlangs kan via de af- en oprit, maar dat de file wel groeit.

Ook op de A28 van Hoogeveen naar Assen rijden tientallen boeren met tractoren en op de A67 in Noord-Brabant blokkeren trekkers de weg. Ter hoogte van de afrit Liessel, tussen Eindhoven en Venlo, is de weg afgesloten. De ANWB adviseert mensen die richting Venlo willen om de richting van Maastricht te volgen.

Op de A2 en A67 is de politie aanwezig. Die laat weten dat de eerste stap is om te vragen of de boeren de weg willen vrijmaken. Doen ze dat niet, dan worden er boetes uitgedeeld. Een vervolgstap is het wegslepen van de landbouwvoertuigen, zegt de politie. Een rijstrook van de A67 wordt nu vrijgemaakt op verzoek van de politie.

Verder lieten boeren tractoren achter op de N324 om de weg tussen Schaijk en Oss te blokkeren. Omroep Brabant schrijft dat een deel van deze boeren onderweg is om de A50 te blokkeren.

Duitse grens

In Winterswijk, in de buurt van de Duitse grens, is een andere protestactie bezig. Omroep Gelderland meldt dat boeren daar een grenspaal hebben neergezet in het Korenburgerveen en het hebben uitgeroepen tot Duitsland.

“Daarmee willen de boeren benadrukken dat er in Duitsland andere regels gelden rondom stikstofuitstoot”, schrijft de regionale omroep. Duitsland heeft ruimere normen voor stikstof.

Boeren Het lijkt erop dat we eindelijk een kabinet hebben dat de stikstofcrisis op wil lossen. Aangezien de landbouw, en met name de veeteelt, verantwoordelijk is voor het leeuwendeel van de stikstof-emissie in Nederland kan dat niet zonder de veestapel in Nederland drastisch te verkleinen.

Boeren – Dat weten we al decennia en er wordt ook al decennia over gediscussieerd. Het lijkt er nu eindelijk van te komen. Er is een flink budget om veehouders uit te kopen of te helpen verhuizen en om de Nederlandse landbouw te helpen verduurzamen. Als het echt niet anders kan zal een beperkt aantal veehouderijen op onvrijwillige basis moeten verdwijnen.

Dat kan in bepaalde omstandigheden zeer ingrijpend zijn en daar moeten we oog voor hebben. Het is zaak boerenbedrijven (vaak ook familiebedrijven) ruimhartig te vergoeden en te steunen met alternatieven. Helaas heeft een stevige aanpak te lang op zich laten wachten en zijn de gevolgen onnodig groter geworden. Dat komt vooral door het jarenlang pappen en nathouden van CDA-bestuurders en in het bijzonder door het sloopwerk van Henk Bleker tijdens Rutte I.

Je kunt verwachten dat het een hete zomer wordt vol trekkers op het Malieveld en opportunistische populisten die het vuurtje mogen opstoken in de dagelijkse talkshows. Ongetwijfeld met een hoofdrol voor Caroline van der Plas, die tegenwoordig als woordvoerder van Big Agro in de Tweede Kamer zit. Het ziet er niet naar uit dat de intensieve veeteelt op korte termijn bereid is mee te werken aan aan constructieve oplossingen, dus Van der Plas en de agrarische lobby zullen eerst de emoties nog even aanwakkeren.

De vertegenwoordigers van de intensieve veeteelt hebben alleen een probleem. Hun argumenten zijn op. De meeste mensen zien wel in dat het obsceen is dat we in Nederland miljoenen dieren fokken voor de export. Hiervoor importeren we miljarden kilo’s soja uit Brazilië. Ons kikkerlandje is de grootste exporteur van vlees in de EU. De mest en de daarbij behorende stikstofproblematiek mogen we houden.

Landbouwgrond is meestal geen natuur, maar dode grond. Insecten hebben het beter in een Vinex-wijk dan op het platteland. Dus ook de rol van boeren als vermeende hoeders van de natuur gaat niet op als argument. Onze natuurgebieden zijn nog door de enorme neerslag van stikstof kwetsbaarder dan ooit. Zeker als ze grenzen aan grote industriegebieden (want dat zijn het) vol varkens en koeien. Al met al is het moeilijk om nog sympathie op te brengen voor grootschalige intensieve veeteelt in Nederland.

Daar kun je aan toevoegen dat die veeteelt een risico vormt voor de volksgezondheid en dat het niet wenselijk om zo met dieren om te gaan. En dan is er ook nog de nadelige invloed op het klimaat. Doordat we veel te veel stikstof uitstoten zit het land inmiddels op slot, we kunnen niet meer bouwen. Dat komt niet alleen door de landbouw, maar wel voor een heel groot gedeelte. De sector probeert het rekenmodel verdacht te maken, maar ook dat argument gaat niet op. Tom-Jan Meeus schreef in de NRC een goed stuk over de gebruikte methodiek in Nederland.

En, je zou het bijna vergeten, Nederland is een rechtstaat. Door de overdadige uitstoot verbiedt de rechtbank overal in het land woningbouwprojecten. Het komt erop neer dat we al die broodnodige huizen pas kunnen bouwen als we onze stikstofhuishouding op orde hebben. En dat kan eenvoudigweg niet zonder de intensieve veeteelt te saneren. Je kunt nog zoveel snelwegen blokkeren met je trekker (helpt ook niet, trouwens), maar ook de Nederlandse overheid moet zich gewoon aan de wet houden.

Op 10 juni jongstleden twitterde Caroline van der Plas: “Het gaat dus inderdaad niet om natuur. Het gaat om goedkoop landbouwgrond opkopen voor huizen voor die miljoenen mensen die nog in NL gepropt moeten worden.”

Het gaat dus inderdaad niet om natuur. Het gaat om goedkoop landbouwgrond opkopen voor huizen voor die miljoenen mensen die nog in NL gepropt moeten worden #stikstof #natura2000 #VanderWal 👇 pic.twitter.com/ZgUcgQAkYX

— Caroline van der Plas (@lientje1967) June 10, 2022

Als al je argumenten op zijn kun je altijd nog teruggrijpen naar de oudste truc uit het handboek voor populisten: vreemdelingen de schuld geven. Het is om meerdere redenen een vals argument. Ten eerste legt Van der Plas zo (niet als eerste of enige) een suggestief verband tussen migratie en landbouwbeleid. Er moeten nog ‘miljoenen mensen in Nederland gepropt worden’. Zelfs als het waar zou zijn (dat is het niet, en het suggereert een intentie), is het overduidelijke misleiding om dat te linken aan het stikstofbeleid.

Ruimtelijk gezien past de gemeente Amsterdam (met bijna een miljoen inwoners) ruim twee keer in de Noordoostpolder. Dat is nog geen tweeënhalf procent van alle landbouwgrond in Nederland. Als we alle landbouwgrond in Nederland stedelijk willen bebouwen hebben we ruim 80 miljoen immigranten nodig om al die huizen te vullen. De suggestie dat het zou gaan om goedkope bouwgrond is dus kletspraat. Maar ondertussen kunnen we wel lekker de schuld geven aan migratie, terwijl deze situatie gewoon het gevolg is van decennia aan wanbeleid. Daar komt bij dat de plekken waar mogelijk bedrijven moeten verdwijnen grenzen aan natuurgebieden. Het is onlogisch te denken dat daar gebouwd zou gaan worden, het ligt juist voor de hand om die gronden toe te voegen aan de natuur.

Caroline van der Plas en de veeteeltlobby gebruiken valse argumenten om de hoogstnoodzakelijke oplossing van de stikstofcrisis te traineren. Bij gebrek aan legitieme argumenten wordt het probleem gekoppeld aan migratie, terwijl er feitelijk geen enkel verband bestaat.

Caroline van der Plas wordt altijd een beetje pissig als ze geassocieerd wordt met extreemrechts, maar lokt datzelfde extreemrechts op deze manier doelbewust in haar kamp.

Misleide boeren, wappies en identitair Nederland zullen straks samen optrekken tegen het algemeen belang en de natuur. Op trekkers met een domme omgekeerde vlag. Ongetwijfeld slepen ze ook nog het World Economic Forum, omvolking en ‘The Great Reset’ erbij. Het gevolg is dat het alleen maar langer duurt tot de crisis wordt opgelost en de sfeer in het land verder verhardt. Uiteindelijk heeft helemaal niemand daar belang bij, behalve de lobbyclub (BBB) van Caroline van der Plas. Want dat goedkope populisme doet het wel lekker in de peilingen.

In de vaste Tweede Kamercommissie voor Justitie en Veiligheid werd vandaag gesproken over de vraag of het intimideren van politici ook strafbaar gesteld moet worden. Mag je een minister, of welke politicus dan ook, wiens beleid je niet bevalt, bij zijn woonhuis tot een gesprek ‘uitnodigen’ door ze te belagen met trekkers? Of met hooivorken?

Op dit moment mag dat. Je kunt gewoon bij politici aanbellen en ze min of meer dwingen om met jou in gesprek te gaan. Er is geen juridische titel om dit te voorkomen of te bestraffen. Bedreigen is tot op zekere hoogte strafbaar, maar intimideren niet. Alleeen …wanneer gaat intimideren over in bedreigen?

Ja, je kunt iemand die zich al eens openlijk bedreigend heeft geuit voor de deur van een politicus aanklagen en daarna eventueel een straatverbod opleggen. Maar wat te doen in de diffuse fase daarvoor? De bedreigers kunnen subtiel de grezen opzoeken. Gewoon iemand bang maken en dan beweren dat je het aardig bedoelt.

Een meerderheid van de Kamer vindt intimiderend gedrag bij de woonhuizen van politici weliswaar moreel verwerpelijk, maar twijfelt nog of het ook juridisch aangepakt moet kunnen worden. Want, waar leg je de grens en hoe handhaaf je het? De ene politicus zal, als zijn erf bezet wordt door een stuk of twintig grote trekkers en vloekende boeren, dat hooguit intimiderend vinden, maar er niet echt bang van worden, terwijl de ander zo’n situatie, mede vanwege b.v. aanwezige kinderen, als zeer bedreigend ervaart.

Die voorzichtigheid van Kamerleden komt op mij toch over als juridische scherpslijperij. Het demonstratierecht is bijna ‘heilig’, maar net zoals bij alle andere vormen van vrijheid, moeten ook hier grenzen worden gesteld. We moeten gewoon overwegen om in de wet vast te leggen dat het niet is toegestaan om politici, wetenschappers of wat voor experts dan ook bij hun woonhuis intimiderend toe te spreken over hun beleid of hun opvattingen. En het zou helemaal verboden moeten worden om met trekkers politici schrik aan te jagen en/of de openbare orde te verstoren. De dwazen die hier toe overgaan ondermijnen de democratie. Sommige politici zullen op enig moment, als ze maar vaak genoeg belaagd worden, bangig worden om impopulaire, maar noodzakelijke maatregelen te nemen. En wetenschappers wagen zich niet meer in het publieke debat.

Dat ons op dit punt nog heel wat te wachten staat, wordt openlijk aangekondigd door Mark van de Oever, de voorman van Farmers Defence Force (FDF). In de Volkskrant van zaterdag j.l. kondigt deze extreemrechtse fanaticus aan wat hij met zijn club van opgefokte boeren allemaal van plan is. Nadat hij eerst het lot van de boeren vergelijkt met wat Joden in de WOII is overkomen, legt hij uit dat als het kabinet de stikstofplannen niet van tafel haalt alles plat gaat. Ze zullen met hun trekkers de voedselvoorziening, de snelwegen, Schiphol en de Haagse politiek stil leggen. Kortom, ze vinden dat ze democratisch genomen besluiten met ondemocratische middelen en bedreigingen mogen torpederen. Alleen omdat zij van mening zijn dat er helemaal geen stikstofprobleem is.

Van de Oever is, net als de corona-ontkenner Willem Engel, een gevaarlijke zot, die democratische besluiten alleen accepteert als ze hem uitkomen, zo niet, dan mogen ze met alle middelen geblokkeerd worden. Ook door politici te bedreigen en door het land plat te leggen. En het linke is: de persoonsgerichte intimidaties hebben, zo blijkt nu, bij heel wat politici succes. Ze worden bang en kruipen in hun schulp.

Dat een behoorlijk aantal boeren al zo lang het milieu mogen terroriseren, is al erg genoeg, maar we laten ze toch niet ook nog eens burgers en politici terroriseren die daar iets aan willen doen? Keihard terugmeppen, lijkt me. Hopelijk houden onze bewindslieden en de meerderheid in de Tweede Kamer hun rug recht, om te beginnen donderdag a.s. in het stikstofdebat. (jv)

NB. Historicus Marijn Kruk vraagt zich in zijn NRC column vandaag af: ,,In welk Nederland willen we leven? En wie bepaalt dat? Eenvoudige vragen, zo lijkt. We zouden, ook als het gaat om het stikstofbeleid, veel meer moeten denken in termen van leefbaarheid. Zeker in een zo uit het lood getrokken land als Nederland. Toppunt van absurditeit is natuurlijk onze intensieve veehouderij. 100 miljoen kippen; 4 miljoen koeien; 12 miljoen varkens. Een grafiekje dat rondging op sociale media zette het in perspectief. Op de kaart van Europa was per land het aantal varkens in staafdiagram weergegeven. Nederland stak met kop en schouders boven de rest uit. Onze dieren- en plantensoorten komen letterlijk om in de stront.”